Pasożyty to organizmy, które żyją kosztem innych organizmów. Wśród nich są takie, które przyczyniają się do wystąpienia różnych objawów skórnych u ludzi. W niniejszym artykule omówimy te pasożyty oraz objawy, jakie wywołują na skórze.
Świerzb
Świerzb, znany również jako scabies, jest chorobą skórną wywoływaną przez pasożytnicze roztocza Sarcoptes scabiei. Ta mikroskopijna istota wywołuje silne swędzenie i jest odpowiedzialna za wykwity skórne charakterystyczne dla tej choroby.
Rozpoznanie świerzbu opiera się na analizie objawów klinicznych oraz identyfikacji roztoczy w próbkach skórnych. Lekarz może przeprowadzić dokładne badanie fizyczne, oceniając charakterystyczne zmiany skórne i pytając pacjenta o występujące objawy. W celu potwierdzenia diagnozy, pobiera się niewielką próbkę skóry, która jest badana pod mikroskopem w celu zidentyfikowania roztoczy Sarcoptes scabiei lub ich jajeczek.
Świerzb jest chorobą zakaźną i łatwo rozprzestrzenia się przez bezpośredni kontakt skóra w skórę lub poprzez wspólne korzystanie z ręczników, pościeli i odzieży zakażonej osoby.
Objawy świerzbu
- Silny świąd, zwłaszcza wieczorem i w nocy
- Wysypka, często w postaci krostek lub pęcherzyków
- Włókienka, widoczne jako cienkie, srebrzyste linie na skórze
- Erytrodermia, czyli zaczerwienienie skóry
- Objawy mogą występować na różnych częściach ciała, w tym na dłoniach, stópach, nadgarstkach, łokciach, pachwinach i pośladkach
Leczenie świerzbu
Najczęściej zalecanymi substancjami są permetryna oraz inwermektyna. Permetryna jest dostępna w postaci kremów lub maści, które należy równomiernie rozprowadzić na całej powierzchni skóry od pasa w dół, zwracając szczególną uwagę na fałdy skórne i miejsca najbardziej dotknięte zmianami. Lek ten działa na roztocza poprzez paraliżowanie ich układu nerwowego. Inwermektyna, z kolei, jest przyjmowana doustnie w formie tabletek lub podawana domięśniowo w cięższych przypadkach. Działa ona na pasożyty poprzez blokowanie ich układu nerwowego i paraliżowanie ich mięśni.
Wszawica
Wszawica to powszechnie występująca infestacja skóry, która jest wywoływana przez wszy ludzkie. Jest to pasożyt, który zasiedla włosy, zwłaszcza na głowie, choć może również występować w innych owłosionych obszarach ciała, takich jak brwi, rzęsy czy owłosienie łonowe. Wszawica jest chorobą zakaźną i łatwo przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą lub przedmiotami, takimi jak grzebienie, czapki czy ręczniki.
Mechanizm zakażenia wszawicą polega na przyczepianiu się dorosłych wszy do włosów i skóry, gdzie składają one jaja, zwane gnidami. Gnidy są przytwierdzane do włosów za pomocą specjalnych substancji klejących i zazwyczaj znajdują się blisko nasady włosa. Po około 7-10 dniach z gnid wylęgają się młode wszy, które zaczynają żerować na skórze i włosach, odżywiając się krwią człowieka.
Diagnozowanie wszawicy opiera się na identyfikacji wszy lub gnid w włosach lub na skórze pacjenta. Lekarz przeprowadza dokładne badanie skóry, szczególnie obszarów zasiedlonych przez wszy, takich jak owłosienie głowy, brwi czy rzęsy. W przypadku wszawicy głowy, zazwyczaj wystarczy prosty wizualny i fizyczny przegląd, podczas gdy w przypadku innych obszarów ciała może być konieczne bardziej szczegółowe badanie.
Objawy wszawicy
- Intensywne swędzenie skóry: Najczęściej dotyczy to skóry głowy, zwłaszcza w okolicy karku i za uszami, jednak może również występować na innych owłosionych obszarach ciała, takich jak brwi, rzęsy czy owłosienie łonowe.
- Obecność wszy i gnid: W przypadku wszawicy głowy, można zauważyć obecność dorosłych wszy, które są widoczne gołym okiem. Wszy mają małe rozmiary i są koloru szarego lub brązowego. Ponadto, można zaobserwować również gnidy – jaja wszy, które są przytwierdzone do włosów blisko nasady. Gnidy są małe, mają kształt owalny i są koloru białego.
- Podrażnienie skóry: Obszary zasiedlone przez wszy mogą wykazywać zaczerwienienie, stan zapalny, a czasem również drobne rany, zadrapania czy odczyny alergiczne.
Leczenie wszawicy
- Preparaty przeciwpasożytnicze:
Podstawową metodą leczenia wszawicy jest stosowanie preparatów przeciwpasożytniczych, które zawierają substancje aktywne, takie jak permetryna, piretryna lub malation. Preparaty te działają na wszy poprzez uszkadzanie ich układu nerwowego, co prowadzi do ich paraliżu i śmierci. W zależności od preferencji lekarza i indywidualnych cech pacjenta, preparaty mogą być dostępne w postaci szamponów, kremów lub lotionów. - Usuwanie gnid:
W celu skutecznego zwalczania wszawicy konieczne jest usunięcie również gnid – jajeczek wszy, które przytwierdzają się do włosów. Do tego celu można zastosować specjalne grzebienie o ciasno rozstawionych zębach, które pomogą usunąć gnidy. - Czyszczenie i pranie:
Ważne jest również dokładne czyszczenie i pranie przedmiotów, które miały kontakt z osobą zakażoną wszawicą. Ręczniki, ubrania, pościel, czapki czy grzebienie należy poddać praniu w temperaturze co najmniej 60°C lub zastosować inne metody dezynfekcji, które pomogą zniszczyć wszelkie pozostałe wszy lub gnidy.
Pchły
Pchły są pasożytami należącymi do rzędu Siphonaptera, które atakują skórę ssaków, w tym człowieka. Są to małe, skaczące owady, które pasożytują na gospodarzach, odżywiając się ich krwią.
Pchły mogą zarażać ludzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z zakażonymi zwierzętami, takimi jak psy, koty, króliki czy szczury. Pchły skaczą na skórę gospodarza i przyczepiają się do włosów lub ubrania, po czym żerują na krwi. Mogą również przenosić się z jednego gospodarza na drugiego, skacząc z jednego zwierzęcia na drugie lub zarażonego zwierzęcia na człowieka.
Infestacja pchełami stanowi pewne zagrożenie dla ludzi, przede wszystkim z powodu swędzenia i niekomfortowych objawów skórnych. Pchły mogą również przenosić niektóre patogeny i pasożyty, takie jak bakterie, wirusy czy tasiemce, co może prowadzić do wystąpienia dodatkowych infekcji lub schorzeń.
Objawy ugryzień pcheł
- Swędzenie: Po ugryzieniu przez pchłę, jednym z głównych objawów jest intensywne swędzenie skóry w miejscu ugryzienia.
- Zaczerwienienie: Obszar może być wyraźnie czerwony i spuchnięty.
- Łagodne bąble i grudki: Mogą mieć różne rozmiary i kształty, często są czerwone lub różowe. Te bąble mogą również powodować dodatkowe swędzenie.
- Skórne reakcje alergiczne: Objawy alergiczne mogą obejmować nasilone zaczerwienienie, obrzęk, silne swędzenie oraz pojawienie się pęcherzy lub wysypki wokół ugryzienia.
- Pęcherze i strupki: Te objawy wynikają z silnej reakcji alergicznej lub dodatkowej infekcji bakteryjnej na ugryzienia.
- Reakcje układowe: U niektórych osób ugryzienia pcheł mogą powodować reakcje ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, osłabienie, bóle mięśniowe czy powiększenie węzłów chłonnych.
Leczenie ugryzień pcheł
- Higiena skóry:
Regularne mycie skóry za pomocą łagodnych środków myjących może pomóc w złagodzeniu podrażnienia i zapobiec infekcjom wtórnym. - Zimne kompresy:
Zastosowanie zimnych kompresów na miejsca ugryzień może przynieść ulgę i złagodzić swędzenie oraz obrzęk skóry. Można użyć chłodnego ręcznika lub lodu owiniętego w cienką tkaninę. Trzymaj kompres na skórze przez kilka minut, kilka razy dziennie. - Maści i kremy łagodzące:
Można zastosować miejscowo maści lub kremy łagodzące, które zawierają substancje przeciwhistaminowe lub łagodzące skórę. - Antyhistaminyki doustne:
W przypadku wystąpienia silnego swędzenia i reakcji alergicznych na ugryzienia pcheł, lekarz może zalecić stosowanie antyhistaminików doustnych.
Owsiki
Owsiki, znane również jako Enterobius vermicularis, to małe pasożyty jelitowe, które infestują przewód pokarmowy człowieka. Są to nicienie o długości około 1 cm, a samice mają charakterystyczny, wydłużony kształt w formie igły.
Infekcja owsikami występuje w wyniku spożycia jaj pasożyta. Jaja owsików są przenoszone przez kontakt bezpośredni z osobą zarażoną lub przez zanieczyszczone przedmioty codziennego użytku, takie jak ręczniki, pościel, zabawki czy niewysterylizowane naczynia. Po połknięciu jaj owsików, rozwijają się w jelitach, gdzie dorosłe owsiki rozmnażają się i składają jaja w okolicy odbytu.
Diagnoza owsic opiera się na obserwacji charakterystycznych objawów oraz wykryciu pasożytów lub ich jaj w okolicy odbytu. Lekarz może zlecić badanie kału w celu potwierdzenia obecności jaj owsików. W niektórych przypadkach, gdy jaja nie są widoczne w próbce kału, można przeprowadzić test przy użyciu taśmy klejącej. Polega to na umieszczeniu pasków taśmy klejącej w okolicy odbytu, a następnie jej badaniu pod mikroskopem w celu wykrycia pasożytów lub jaj owsików.
Objawy owsików
- Swędzenie w okolicy odbytu: Głównym objawem owsic jest intensywne swędzenie w okolicy odbytu, szczególnie w nocy.
- Niepokój i drażliwość: Infekcja owsikami może prowadzić do wystąpienia niepokoju, drażliwości oraz trudności w koncentracji.
- Zaczerwienienie skóry: W wyniku ciągłego drapania skóry w miejscu swędzenia, może wystąpić zaczerwienienie skóry w okolicy odbytu.
- Nadkażenie bakteryjne: W wyniku uszkodzenia skóry spowodowanego drapaniem, może dojść do nadkażenia bakteryjnego. Infekcje skóry mogą prowadzić do powstawania pęcherzy, wyprysków lub bolesnych owrzodzeń.
Leczenie owsików
- Farmakoterapia:
Najczęściej stosowany lek to mebendazol, który jest skuteczny w zwalczaniu owsików. Lek ten niszczy pasożyty, blokując ich zdolność do przyswajania składników odżywczych, co prowadzi do ich śmierci. - Higiena osobista:
Regularne mycie rąk przed posiłkami, po skorzystaniu z toalety i po kontakcie z potencjalnie zanieczyszczonymi przedmiotami jest kluczowe w zapobieganiu rozprzestrzeniania się pasożytów. - Skrócenie paznokci:
Pasożyty często odkładają jaja w okolicy odbytu, a długie paznokcie mogą ułatwić przenoszenie jaj na dłonie i dalsze rozprzestrzenianie się infekcji.
Demodekoza
Demodekoza, znana również jako trądzik różowaty, to schorzenie skóry wywołane obecnością roztoczy z rodzaju Demodex. Demodex folliculorum i Demodex brevis to dwa główne gatunki roztoczy, które kolonizują mieszki włosowe i gruczoły łojowe człowieka. Te roztocza są naturalnie obecne na skórze wielu osób, ale w przypadku niektórych jednostek mogą powodować nadmierną reakcję i prowadzić do rozwoju demodekozy.
Infekcja demodekozą może wystąpić, gdy równowaga między roztoczami a układem immunologicznym zostanie zaburzona. Czynniki takie jak osłabienie odporności, nadmierna produkcja sebum, zmiany hormonalne lub niewłaściwa higiena skóry mogą sprzyjać rozwojowi demodekozy. Roztocza Demodex mogą przemieszczać się po skórze i kolonizować mieszków włosowych, co prowadzi do stanu zapalnego, trądziku i innych objawów charakterystycznych dla demodekozy.
Diagnoza demodekozy opiera się na obserwacji charakterystycznych objawów skórnych oraz badaniu mikroskopowym próbek skórnych. Lekarz może pobierać wymazy skórne z obszarów podejrzanych o infekcję i następnie zidentyfikować obecność roztoczy Demodex pod mikroskopem. Dodatkowo, w niektórych przypadkach, można wykonać biopsję skóry w celu potwierdzenia diagnozy.
Objawy demodekozy
- Rumień i zaczerwienienie skóry: Infekcja demodekozą może prowadzić do wystąpienia rumienia i zaczerwienienia skóry, zwłaszcza w okolicach twarzy, nosa, policzków i czoła.
- Trądzik i wypryski: Demodekoza często manifestuje się jako trądzik, wypryski i zaskórniki. Mogą występować zaskórniki otwarte i zamknięte, grudki zapalne, krostki i grudki ropne.
- Łojotok: Infekcja demodekozą może prowadzić do nadmiernego wydzielania sebum, co objawia się tłustą, lśniącą skórą.
- Swędzenie i pieczenie skóry: Niektórzy pacjenci z demodekozą mogą doświadczać swędzenia i pieczenia skóry.
- Zapalenie spojówek: W przypadku dotarcia roztoczy Demodex do okolic oczu, może wystąpić zapalenie spojówek.
- Wysuszenie skóry: U niektórych pacjentów demodekoza może prowadzić do nadmiernego wysuszania skóry.
- Złuszczanie się skóry: Infekcja demodekozą może powodować złuszczanie się skóry, zwłaszcza w obszarach dotkniętych infekcją.
Leczenie demodekozy
- Leki przeciwpasożytnicze: W leczeniu demodekozy często stosuje się leki przeciwpasożytnicze, takie jak metronidazol, ivermektyna lub permethryn. Te leki działają na roztocza Demodex, niszcząc je lub hamując ich rozmnażanie.
- Preparaty miejscowe: Czasami stosuje się preparaty miejscowe, takie jak kremy, maści lub żele zawierające substancje przeciwbakteryjne lub przeciwzapalne.
- Skonsultowanie się z dermatologiem: Dermatolog może dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta i monitorować postęp leczenia.
Podsumowanie
Pasożyty mogą powodować wiele różnych objawów skórnych, takich jak świąd, wysypka, zaczerwienienie czy zmiany w wyglądzie skóry. Właściwe leczenie zależy od rodzaju pasożyta i konkretnych objawów. W przypadku wystąpienia objawów skórnych związanych z pasożytami, warto skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać odpowiednie leczenie.
Sprawdź nasze artykuły na temat Desparazil:
Gdzie i jak zamówić i kupić Desparazil kapsułki
Desparazil: Apteka, lub strona internetowa producenta
Desparazil: dostawa, miasta w Polsce
Desparazil w Polsce: forum, recenzje, opinie i komentarze w 2023 roku
FAQ
